λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις
είναι από την Ελληνική γλώσσα..
(Bιβλίο Γκίνες)
είναι από την Ελληνική γλώσσα..
(Bιβλίο Γκίνες)
Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής
και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ' αυτήν
δεν υπάρχουν όρια.
(Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)
και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ' αυτήν
δεν υπάρχουν όρια.
(Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)
Η Ελληνική και η Κινέζικη είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα
παρουσία από τους ίδιους λαούς και στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000
έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από
τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.
(Francisco Adrados, γλωσσολόγος).
Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς
απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο.
Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον
έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το
ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.
Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς
πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε
ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν
έχουμε δει ή γράψει.
Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις
Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι»
όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το
«πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ,
ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.
Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί
«συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει
δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει
κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η,
ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά
αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια
έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας.
Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην
ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας
λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την
καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο,
είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.
Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να
συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε
λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της.
Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο
φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο
όμορφο και συναρπαστικό.
Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την
έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς
αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά
από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να
συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και
από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο
είναι αδύνατον. Γι' αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν
«εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.
Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε
παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η
θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη
πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη
αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».
Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων
επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη
(άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ
σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι.
Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή +
θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι
κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που
σημαίνει στέκομαι).
Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη
περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο
τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη.
Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που
σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά
μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει ως ανθρώπους
- και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας. Και, βέβαια, όταν
αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το
λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο».
Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να
είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το
φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι
κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το
καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την
περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε.
Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα»
διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου
αγαπά . Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη
δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!!
Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν
βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η
ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η
αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι
είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να
συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η
ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι
ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία.
Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας
λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα
μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο.
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη
Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι
ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε,
και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια
διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα
Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα
ακίνητο πράγμα.
Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου.
Όπως λέει και ο Geo rge Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα
σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει
την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας
συνεχώς λέξεις.
«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι
Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων.
Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά
πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε
θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να
παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.
Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν
είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος :
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα
ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους
διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν
ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική».
Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την
κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους
ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά
και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα - μητέρα των
εννοιών μας - μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια
γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους
της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι
ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με
είχαν αναστήσει».
Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε
πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη
της συμπαντικής.
Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που
δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των
αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν
ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του
αλφαβήτου.
«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους
κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ' εξοχήν μουσική,
όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και
υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η
φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου.
Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη
Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν
Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».
Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή
(την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα
μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, του οποίους συχνά
κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική
προφορά από ό,τι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως.
Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην
μουσικότητά της.
Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη
με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».
έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από
τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.
(Francisco Adrados, γλωσσολόγος).
Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς
απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο.
Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον
έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το
ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.
Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς
πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε
ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν
έχουμε δει ή γράψει.
Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις
Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι»
όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το
«πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ,
ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.
Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί
«συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει
δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει
κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η,
ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά
αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια
έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας.
Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην
ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας
λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την
καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο,
είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.
Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να
συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε
λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της.
Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιο
φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο
όμορφο και συναρπαστικό.
Στη γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την
έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς
αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά
από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να
συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και
από την στιγμή που το συμφωνήσουμε να ισχύει. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο
είναι αδύνατον. Γι' αυτό το λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν
«εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.
Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε
παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η
θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη
πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη
αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».
Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων
επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη
(άρα=γή + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ
σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι.
Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή +
θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι
κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που
σημαίνει στέκομαι).
Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη
περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο
τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για τη σκέψη.
Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που
σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά
μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει ως ανθρώπους
- και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας. Και, βέβαια, όταν
αναφερόμαστε σε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει, πως το
λέμε; Μα, φυσικά, «άφθονο».
Έχουμε τη λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να
είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το
φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι
κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το
καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή, σε αυτή την
περίπτωση, δεν μπορούμε να το απολαύσουμε.
Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα»
διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου
αγαπά . Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη
δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία!!!
Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν
βλέπουμε (σε αρχική φάση οι Θεοί) ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η
ψυχή μας ευχαριστείται, αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η
αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι
είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά). Άρα, για να
συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η
ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι
ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία.
Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας
λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα
μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο.
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη
Λατινική λέξη για το άγαλμα (που μόνο Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι
ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε,
και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο. Προσέξτε την τεράστια
διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα
Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα
ακίνητο πράγμα.
Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου.
Όπως λέει και ο Geo rge Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα
σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει
την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας
συνεχώς λέξεις.
«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι
Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων.
Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά
πολιτισμού. Το να μπορείς να μιλάς σωστά σημαίνει ότι ήδη είσαι σε
θέση να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να
παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.
Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν
είναι τυχαία αφού προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος :
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα
ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους
διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν
ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική».
Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την
κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους
ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά
και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα - μητέρα των
εννοιών μας - μου απεκάλυπτε ένα άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια
γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους
της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι
ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με
είχαν αναστήσει».
Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης, είχε
πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη
της συμπαντικής.
Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που
δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των
αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν
ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του
αλφαβήτου.
«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους
κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ' εξοχήν μουσική,
όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και
υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η
φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου.
Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη
Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να θαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν
Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».
Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή
(την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα
μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας, του οποίους συχνά
κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική
προφορά από ό,τι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως.
Η Ελληνική γλώσσα επιβλήθηκε αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην
μουσικότητά της.
Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη
με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήHellenic Quest λέγεται ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής εκμάθησης της Ελληνικής που το CNN άρχισε να διανέμει παγκοσμίως και προορίζεται σε πρώτο στάδιο για τους αγγλόφωνους και ισπανόφωνους.
Η μέθοδος διδασκαλίας συνίσταται στην προβολή πληροφοριών στην οθόνη του Η/Υ με ταυτόχρονη μετάδοση ήχου και κινούμενης εικόνας.
Το πρόγραμμα παράγεται από τη μεγάλη εταιρία Η/Υ Apple, o Πρόεδρος της οποίας Τζον Σκάλι είπε σχετικά: Αποφασίσαμε να προωθήσουμε το πρόγραμμα εκμάθησης της Ελληνικής, επειδή η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει ν' αναπτύξει τη δημιουργικότητά της, να εισαγάγει καινούριες ιδέες και θα της προσφέρει γνώσεις περισσότερες απ' όσες ο
άνθρωπος μπορούσε ως τώρα να ανακαλύψει.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για μιαν εκδήλωση της τάσης για επιστροφή του παγκόσμιου πολιτισμού στο πνεύμα και τη γλώσσα των Ελλήνων.
Άλλη συναφής εκδήλωση: Οι άγγλοι επιχειρηματίες προτρέπουν τα ανώτερα στελέχη να μάθουν Αρχαία Ελληνικά επειδή αυτά περιέχουν μια ξεχωριστή σημασία για τους τομείς οργανώσεως και διαχειρίσεως επιχειρήσεων.
Σε αυτό το συμπέρασμα ήδη οδηγήθηκαν μετά από διαπιστώσεις Βρετανών ειδικών ότι η Ελληνική γλώσσα ενισχύει τη λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες.
Γι' αυτό έχει μεγάλη αξία, όχι μόνο στην πληροφορική και στην υψηλή τεχνολογία, αλλά και στον τομέα οργανώσεως και διοικήσεως ..
Ιδιαιτέρως χρήσιμα είναι τα ελληνικά προσφύματα όπως: τηλέ , λάνδη =...LAND, ΓΕΩ...,νάνο, μίκρο, μέγα, σκοπό....ισμός, ΗΛΕΚΤΡΟ...., κυκλο...., ΦΩΝΟ...., ΜΑΚΡΟ...., ΜΙΚΡΟ...., ΔΙΣΚΟ...., ΓΡΑΦΟ....., ΓΡΑΜΜΑ..., ΣΥΝ..., ΣΥΜ..., κ.λπ..
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ : ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ C D = COMPACT DISK = ΣΥΜΠΑΚΤΩΜΕΝΟΣ ΔΙΣΚΟΣ
Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θεωρούν την Ελληνική γλώσσα «μη οριακή», δηλαδή ότι μόνο σ' αυτή δεν υπάρχουν όρια και γι' αυτό είναι αναγκαία στις νέες επιστήμες όπως η Πληροφορική, η Ηλεκτρονική, η Κυβερνητική και άλλες.
Αυτές οι επιστήμες μόνο στην Ελληνική γλώσσα βρίσκουν τις νοητικές εκφράσεις που χρειάζονται, χωρίς τις οποίες η επιστημονική σκέψη αδυνατεί να προχωρήσει.
Γι' αυτούς τους λόγους οι Ισπανοί Ευρωβουλευτές ζήτησαν να καθιερωθεί η Ελληνική ως η επίσημη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι το να μιλά κανείς για Ενωμένη Ευρώπη χωρίς την Ελληνική είναι σα να μιλά σε έναν τυφλό για χρώματα.
«Μήγαρις έχω τίποτε άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;»
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιονύσιος Σολωμός
Όπως είχα, ήδη, την ευκαιρία να πω στο Γιώργο πρόκειται θέμα με εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Δεν αποτολμώ να καταπιαστώ πιο σοβαρά, γιατί, ακόμα, δεν έχω μάθει ελληνικά.
Ευθύνονται γι΄ αυτό (και) οι φιλόλογοι που με δίδαξαν, αλλά κυρίως η παράλειψη με βαρύνει προσωπικά, γιατί αναλώθηκα στη βιοπάλη και ποτέ δεν φρόντισα να καλύψω το έλλειμμα (αν ποτέ πάρω σύνταξη, ίσως, κάτι γίνει).
Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πάντοτε με εντυπωσίαζε η ευχέρεια επακριβούς διατύπωσης εννοιών, με ιδιαίτερα λιτό τρόπο, που παρείχε η ελληνική γλώσσα, τόσο στην κλασσική περίοδο, όσο και στην ύστερη αρχαιότητα (βλέπετε τη γλώσσα των Ευαγγελίων).
Είναι γεγονός ότι κανείς μιλάει όπως σκέπτεται και σκέπτεται όπως μιλάει, και η ελληνική γλώσσα, χάρις στην εκφραστική της δύναμη κατέστησε δυνατή την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού, στο υψηλότερο σημείο (βέβαια, για τον ίδιο λόγο, εξίσου ισχύει και το αντίθετο).
Νομίζω ότι έκτοτε μόνο τεχνολογικά προόδευσε ο άνθρωπος, αλλά σε καθαρά πολιτιστικό επίπεδο σαφώς έχει υπάρξει μεγάλη οπισθοδρόμηση.
Όποιος σκέπτεται σήμερα, σκέπτεται ελληνικά,
έστω κι αν δεν το υποπτεύεται»
Jacqueline de Romilly
Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι αυτή η γλώσσα επιβλήθηκε για πολλά χρόνια σε λαούς πολύ πέραν των ορίων του Ελλαδικού χώρου (Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά ώς μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ώς τους Ινδούς, όπως λέει ο Αλεξανδρινός) χωρίς τούτο να οφείλεται σε στενά ωφελιμιστικούς λόγους.
Σήμερα οι κίνδυνοι αφελληνισμού και μάλιστα εκούσιου, και μέσω της γλώσσας, είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά υπαρκτοί.
Δεν επεκτείνομαι, γιατί θα χρειαστεί (πάλι) να σπάσω το κείμενο στα δύο (και δεν μ΄ αρέσει). Ίσως επανέλθω. Προς το παρόν κλείνω με ένα απόσπασμα από το ΄Εξιον Εστί.
ΤΗ γλώσσα μού δωσαν ελληνική•
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες τα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχρινοί, θειοι και εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια•
και πνοές από τη ρεματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και αχινό
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων,
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι !
Εκεί δάφνες και βαγιά
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια.
Στο χώμα το στρωμένο με τ' αμπελομαντιλα
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα αμπάρα των Ελλήνων.
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του ΥΜΝΟΥ.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου !
ΕΥΓΕ !!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΦίλοι, καλημέρα σας! Του αγίου Ανδρέα σήμερα και φαντάζομαι ότι ο επιμελούμενος το επρτολόγιο θα παρουσιάσει μιαν ανάρτηση, για ν' ακολουθήσουν σχόλια, ως είθισται, και διαλέξεις επί παντός επιστητού. Ευ!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλλά επί του παρόντος και χωρίς ονοματιζόμενη αφορμή, τα σχόλια επί της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ακολουθούν μια δυσβατη, επώδυνη και επικίνδυνη ατραπό.
Δύσβατη γιατί το μέγεθος είναι τεράστιο και δεν καλύπτεται από μια κατάθεση.
Επώδυνη γιατί, όπως επισημαίνει ο Σοφιστής, την αγνοούμε σε μεγάλο βαθμο (το "τις πταίει;" δεν έχει σημασία, απλά τώρα συνειδητοποιούμε το επώδυνο της άγνοιάς της. Το ευτύχημα είναι ότι γεννηθήκαμε σ΄αυτή τη φλούδα της γης που, όπως θα εξηγήσω πιο κάτω, "γεννά" Έλληνες.)
Κι επικίνδυνη γιατί μπορεί να διολισθήσει σε ακραία ιδεολογήματα συμπλεγματικής υπεροχής.
Πέρα από τα "ΕΥΓΕ !!!" του eyedoc δεχθείτε και τα δικά μου συγχαρητήρια, όχι τόσο για το περιεχόμενο των καταχωρήσεων και των σχολίων, όσο για την ενασχόλησή σας με το θέμα της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ σαν αξιοθαύμαστο δημιούργημα της ανθρωπότητας.
Κι αν η Ελληνική και Κινεζική είναι ζώσες γλώσσες ανά χιλιετίες - θα προσέθετα και την Γερμανική και την Εβραϊκή (αν και η τελευταία νεκραναστήθηκε με την ίδρυση του Ισραήλ)- τούτο οφείλεται στην διαιώνιση κυρίαρχων λαών στις συγκεκριμένες περιοχές αλλά και στην υπεροχή τους στην διατύπωση εννοιών σε σχέση με τις υπόλοιπες γλώσσες (αν και για την Κινεζική αμφιβάλλω: είναι ιδιαίτερα "φτωχή" γλώσσα λόγω του γραπτού λεξιλογίου της - περίπου 6.000 ιδεογράμματα).
Στις άλλες ζώσες γλώσσες υπάρχει μια παρόμοια δυναμική αυτοαναπαραγωγής. Η Ελληνική "υπερέχει" κυρίως για κλιματολογικούς λόγους (sic!). Δεχόμενοι ότι η γραπτή γλώσσα ακολούθησε την προφορική της ανάπτυξη. το ευκρατο Μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας επέτρεψε ευηχότερη φθογγική ισορροπία στην έκφραση του προφορικού λόγου (= καλύτερη κατανομή συμφώνων - φωνηέντων). Εξ ου και η μουσικότητα της Ελληνικής γλώσσας - που πιστεύω ότι εξακολουθεί να διατηρείται και στις μέρες μας (παρά την αποστροφή του αρχικού κειμένου ότι η μουσικότητα αυτή χάθηκε "στα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας" - η επικίνδυνη ατραπός που έλεγα !). Αυτή ακριβώς η μουσικότητα έκανε και κάνει την Ελληνική γλώσσα διατηρήσιμη ανά τους αιώνες, δίνοντάς της την υπεροχή απέναντι στις άλλες. (σκεφτείτε οι Σούφι - θτησκευτική αίρεση του Ισλάμ τον 10ο αιώνα, ερμηνεύοντας τον Αριστοτέλη στα "Φυσικά" θεωρούσαν την ακοή την αρχική αίσθηση του σύμπαντος, λόγω της θεωρίας των ταλαντώσεων που αναπτύχθηκε 9 αιώνες μετα από τον Huygens (Χόιχενς), για να θυμηθούμε λίγο και τον Παπαμερκουρίου). Πέρα από τα όσα άλλα που διατηρούν αυτή την "υπεροχή".
Το "αντίδοτο" στο επώδυνο της άγνοιας της Ελληνικής είνα αυτή καθ΄εαυτή η χώρα μας που γεννά "Έλληνες". Δηλαδή ένα λαό που αφομοιώνει τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής και τα μετουσιώνει σε σύνθετη σκέψη : τον (ζωοδότη) ήλιο, την (πολύμορφη) θάλασσα και το (πολυσχιδές) τοπίο. Να γιατί το να είσαι Έλληνας δεν αποτελεί βιολογικό γεγονός. Η ίδια η χώρα διαμορφώνει τους κατοίκους της. Όλοι οι λαοί που πέρασαν από δω αφομοιώθηκαν και δηλώνουν Έλληνες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι γλωσσολόγοι, διεθνολόγοι και αρχαιολόγοι διατείνονται ότι η Ελλάδα πήρε το όνομά της από τους Σελλούς, δυλή που κατοικούσε στην περιοχή της Δωδώνης. Όμως να μην ξεχνάμε τον ελληνικό μύθο του κατακλυσμού. Ο Δευκαλίωνας - ο αντίστοιχος του Νώε - και η Πύρρα (το όνομα της γυναίκας του Νώε δεν αναφέρεται πουθενά!) δημιούργηασν το γένος των Ελλήνων ρίχνοντας πέτρες πίσω τους. Από την πρώτη πέτρα που έρριξε ο Δευκαλίωνας προήλθε ο Έλλην (= ο εκ λίθου προερχόμενος). Αυτή η γοητευτική περιγραφή της ανάπλασης της ανθρωπότητας διατύπωσε με μια λέξη την διαμόρφωση τον χαρακτήρα των κατοίκων αυτής της περιοχής.
Όσο για το επικίνδυνο ας είμαστε πάντα σε εγρήγορση γιατί πολλοί κίνδυνοι ελοχεύουν. Τόσο απ' αυτούς που δεν ξέρω με ποιά σκοπιμότητα μας "κολακεύουν" για την γλώσασα μας - και μας αποστρέφονται σαν αντίληψη, που γεννάει την γλώσσα μας - όσο και από τους οσφυοκάμπτες υπηρέτες τους που διαγκωνίζονται στο να μας κάνουν να την απορρίψουμε. Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα τί κάνει η σύγχρονή μας διανόηση.
Και για να μην ξεχνάμε: η "ερίτιμος" κ. Διαμαντοπούλου, υπουργός Παιδείας κλπ. είχε προτείνει σαν Επίτροπος στο Ευρωκοινοβούλιο την καθιέρωση της αγγλικής σαν επίσημης γλώσσας του Ελληνικού Κράτους.
Τελειώνοντας, σας παραπέμπω για ανάγνωση στο θεατρικό έργο του Βάτσλαβ Χάβελ - ναι του τέως προέδρου της Τσεχοσλοβακίας και ερωτικού συνομιλητή της κ. Ντενίση - "Το Υπόμνημα" εκδόσεις Δωδώνη.
Πήραμε το εξής σχόλιο:
ΑπάντησηΔιαγραφή"Διαβάσαμε την ανάρτησή σας, σχετικά με τη γλώσσα και τα σχόλια που τη συνοδεύουν, τα οποία είναι επιπέδου και πολύ προσεγμένα !! Καταπληκτικό το σχετικό ποίημα του Ελύτη!! Η ιστοσελίδα μοιάζει να είναι φιλολογικό - καλλιτεχνικό-πολιτικό (και όχι μόνο ) στέκι στο οποίο διεξάγονται σπουδαίες συζητήσεις .
Μπράβο σε όλη την παρέα!!!!
Ζωή - Αντώνης
Ορεστιάδα "