"Παλιοί λογαριασμοί" του Γρηγόρη Αζαριάδη

Την Κυριακή 9 Σεπτέμβρη στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και στο ένθετο για το βιβλίο υπήρξε το πάρα κάτω πρώτο αφιέρωμα στο καταπληκτικό αστυνομικό μυθιστόρημα του συμμαθητή μας Γρηγόρη Αζαριάδη, "Παλιοί λογαριασμοί".

Η επιστροφή της πολιτικής

Πέντε νεοεμφανιζόμενοι συγγραφείς, μιλούν στο «Βήμα» για τα πρώτα τους μυθιστορήματα και τους λόγους για τους οποίους αποφάσισαν να γράψουν

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  09/09/2012 05:45

Από αριστερά, Γρηγόρης Αζαριάδης, Γιώργος Κακούρος, Βασίλης Καραγιώργος. Τρεις πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς με παρελθόν... εκτός συγγραφής

Η πολιτική επιστρέφει εμφατικά στη λογοτεχνία εμπνέοντας τους νέους συγγραφείς. Είτε κατασκοπικό, αστυνομικό, είτε κοινωνικό ή ιστορικό, είτε ψυχολογικό ή ερωτικό, το σύγχρονο μυθιστόρημα αναζητεί τις ρίζες του στην πολιτική. Φυσιολογικά η σημερινή κρίση, απότοκος πολλαπλών υπόγειων κρίσεων που διαμόρφωσαν την ελληνική κοινωνία, οδηγεί τους συγγραφείς στην αναζήτηση των αιτίων και των αιτιατών. Με απλά λόγια, το πώς φτάσαμε ως εδώ.

Αναζητώντας τους συγγραφείς μυθιστορημάτων που θα κυκλοφορήσουν το φθινόπωρο σταματήσαμε σε πέντε πρωτοεμφανιζόμενους. Αντίθετα με άλλες χρονιές, στις οποίες δέσποζαν πρωτοεμφανιζόμενοι κάτω των 30 ετών, και οι πέντε συνομιλητές μας είναι ώριμοι, με κατασταλαγμένη επαγγελματική πορεία, φιλοσοφημένοι, με αντίληψη που αποστασιοποιείται από τις συνήθεις κομματικοποιημένες εκφάνσεις και φανερώνει έναν καθαρό, ανεξάρτητο πολιτικό λόγο, ο οποίος εκφέρεται αβίαστα. Οι συγγραφείς αυτοί μπορεί να μη διακρίνονται (ακόμη) για τις καινοτομικές προτάσεις τους: αντλούν έμπνευση κυρίως από τους κλασικούς, τους μεγάλους στυλίστες και τους καλούς έλληνες λογοτέχνες.

Αισθάνονται ότι κάπου διαμορφώνεται μια νέα γενιά που ίσως τους περιλαμβάνει. Κύρια χαρακτηριστικά της ο σκληρός ρεαλισμός, το παράδοξο, η αναζήτηση νέων τάσεων πολιτικής έκφρασης και κυρίως η Ιστορία - παλαιά και νεότερη - και η ερμηνεία της.

Το είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος υπηρετεί ο Γρηγόρης Αζαριάδης. Εμπνευση για το πρώτο μεσογειακό πολιτικό νουάρ (polar) μυθιστόρημά του Παλιοί λογαριασμοί (εκδ. Γαβριηλίδης) αποτέλεσε η πιο περίεργη φοιτητική αποχή, εκείνη στο Deree College, στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Oπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Στην τελευταία περίοδο της Δικτατορίας, καθώς και στα πρώτα χρόνια που ακολούθησαν, καταγράφηκαν με αρκετές λεπτομέρειες ιστορίες που αναφέρονταν σε δράσεις φοιτητών στα ελληνικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Οι κινητοποιήσεις αυτές στον μεγαλύτερο βαθμό ήταν οργανωμένες από Νεολαίες κομμάτων ή από εξωκοινοβουλευτικές ομάδες. Υπήρξε όμως και μια οκτάμηνη αποχή που παρέλυσε κάθε λειτουργία μέσα στον χώρο του Αμερικανικού Κολλεγίου (Deree College), του υποτιθέμενου λίκνου του καπιταλιστικού συστήματος. Εκεί όπου φοιτούσαν τα μελλοντικά στελέχη των πολυεθνικών εταιρειών. Αυτή η αποχή, για την οποία, σύμφωνα με καθηγητές εκείνης της περιόδου στο Κολέγιο, κατατέθηκε σχετική επερώτηση στην Αμερικανική Γερουσία (!), θάφτηκε από κάθε μέσο, με εξαίρεση το "Panderma" του Λ. Χρηστάκη. Προφανώς επειδή δεν είχε καμία κομματική νομιμοποίηση. Θεώρησα λοιπόν ότι κάποιος έπρεπε να πει την ιστορία της ομάδας που πρωταγωνίστησε σε αυτή την περίεργη υπόθεση».

Για χρόνια καταβρόχθιζε βιβλία και μάλλον υποσυνείδητα έχει εμπνευστεί από αυτά, αφού«παρθενογέννηση», όπως λέει, «δεν υπάρχει». Βασικές του αναφορές συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών όπως ο Μάρκαρης, ο Καλλιφατίδης, ο Αποστολίδης και ο Γκάγκας από τον ελληνικό χώρο και από την ξένη αστυνομική λογοτεχνία οι Γάλλοι Μανσέτ και Ιζό και οι Σκανδιναβοί Σγιέβαλ-Βαλέε, Μανκέλ και Νέσμπο. «Και βέβαια η Σάρα Παρέτσκι», προσθέτει.

Στην ερώτηση για ποιον λόγο γράφει, μας παραπέμπει στα λόγια του ήρωά του, ο οποίος σε κάποιο παραληρηματικό ξέσπασμα λέει: «Η περίφημη σιωπηλή πλειοψηφία βολεύεται στους καναπέδες τα σαββατόβραδα, συζητάει με τους καλούς φίλους πάνω από ιταλικές σπεσιαλιτέ και κόκκινο κρασί, κατακεραυνώνει τους κλέφτες και τους διεφθαρμένους και επαυξάνει με ενθουσιασμό τη σκληρή κριτική των στημένων τηλεοπτικών σχολιαστών για επίορκους ανώτερους κρατικούς λειτουργούς».

Και καταλήγει: «Μέσα σε αυτή τη λοβοτομημένη κοινωνία εμφανίζεται ένας τύπος που λέει "όχι, δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η νιρβάνα του καναπέ του σαββατόβραδου και τη Δευτέρα το πρωί πάλι στη δουλειά, να καταπίνω την εκμετάλλευση και την καταπίεση του κάθε αφεντικού"».

Ο ίδιος θεωρεί ότι υπάρχουν νέοι συγγραφείς με εξαιρετικό ενδιαφέρον. «Και τα πράγματα θα εξελιχθούν πολύ καλύτερα αν επικρατήσει η τάση του αστυνομικού μυθιστορήματος με ευρύτερες πολιτικοκοινωνικές αναφορές. Ο Χάμετ και ο Τσάντλερ δεν είναι τόσο μακρινή ιστορία όσο νομίζουν πολλοί. Αλλωστε η κοινωνική συγκυρία προσφέρει πεδίο δόξης λαμπρό για τη νέα γενιά των ελλήνων αστυνομικών συγγραφέων».