ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ «ΝΥΧΤΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ» ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΠΟΥΛΗ.

Αγαπητοί συμμαθητές μου,

στην τελευταία μου επίσκεψη στην Αθήνα παρακολούθησα μιαν αξιόλογη παράσταση στην σκηνή του πολυχώρου "Αγγέλων Βήμα" (Σατωβριάνδου 34, πίσω από το Εθνικό Θέατρο), με το έργο της Λείας Βιτάλη "Νύχτα στην Εθνική".

Επειδή θεωρώ ότι η δουλειά του σχήματος είναι ιδιαζόντως ενδιαφέρουσα σας ενημερώνω ότι παρατσάσεις με το συγκεκριμέννο έργο δίδονται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 8:00 μ. μ.. και σας προτείνω να την παρακολουθήσετε.

Κατωτέρω παραθέτω και κάποα σχόλια που έκανα στο σχήμα.

Χανιά, 13/3/2015,

1.    Το έργο.

Μετά την «Πλαστελίνη» του Βασίλι Σικάρεφ που ανέβηκε σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου από την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου τον Νοέμβρη του 2007, το «Νύχτα στην Εθνική» της Λείας Βιτάλη καταφέρνει να θίξει ένα τόσο σύγχρονο όσο και σύνθετο κοινωνικοπολιτικό πρόβλημα, που ζούμε καθημερινά γύρω μας, μ’ ένα σκληρό και ρεαλιστικά «ωμό» τρόπο. Το θέμα στην «Πλαστελίνη» ήταν το bullying – προφητικό για την εποχή που γράφτηκε (2004), αν και υφιστάμενο ανέκαθεν στις ανθρώπινες κοινωνίες. Στην «Νύχτα στην Εθνική» αντιμετωπίζεται η σύγχρονη ξενοφοβία, με ότι αυτό περικλείει – ρατσισμό, εξαθλίωση, εκμετάλλευση και σε προέκταση φασισμό, με την κατάσταση στην κοινωνία να είναι απόλυτα διακριτή. Το κείμενο, οι διάλογοι, οι καταστάσεις αιχμηρά τολμηρές σε σημείο που να δίνουν γροθιά στο στομάχι του ανέμελου και ευκαιριακού θεατή. Και σ’ αυτό το σημείο αξίζουν συγχαρητήρια στην συγγραφέα, που τόλμησε κάτω από τις σημερινές συνθήκες ελοχεύοντος φασισμού να καταγράψει τα φαινόμενα.

Στο φινάλε έχω μια ένσταση: αν η αγάπη θα μπορούσε να είναι το … φάρμακο για τα όσα συμβαίνουν επί σκηνής – και εκτός αυτής – δεν υπήρχε λόγος να τονισθούν στο κείμενο. Ο θεατής-ακροατής-αναγνώστης  δεν πρέπει να φύγει «λυτρωμένος» από ότι είδε-άκουσε-διάβασε. Αντίθετα πρέπει να προβληματιστεί – και επί μακρόν – κατά το πόσον είναι (και που είναι) συνυπεύθυνος για τα γεγονότα.

2.    Η παράσταση.

Στο ανέβασμα του έργου η κ. Βιτάλη σεβάστηκε την γραφή της ίσως παραπάνω από ότι χρειαζόταν. Επιμένω ότι η σκηνή του φινάλε «στρογγύλεψε» κάπως τα ούτως ή άλλως αιχμηρά πράγματα. Νομίζω ότι δεν πρέπει να εξηγούμε το … αυτονόητο πάνω στην σκηνή, γιατί έτσι προκαλούμε την ανάποδη αντίδραση του θεατή. Σε γενικές γραμμές όμως δόθηκε σκηνοθετικά πολύ καλά η θεματική.

Και σ’ αυτό βοήθησαν και οι ερμηνείες των ηθοποιών που εμβάθυναν μέσα σε τόσο πολύπλοκα καταπιεσμένους χαρακτήρες, υπερασπιζόμενοι τις θέσεις τους, τις στάσεις τους, τις επιθυμίες τους και τους φόβους τους. Δεν μπορώ να αναφερθώ προσωπικά, για να μην αδικήσω κανέναν. Απλά ήταν όλοι διδάκτορες των ρόλων τους.

Το λιτό σκηνικό βοηθούσε πολύ την προβολή του κειμένου και την ηθοποιία, αφού δεν αποσπούσε σ’αυτό την προσοχή του κοινού. Η μουσική – με τον ακκορντεονίστα διακριτικά στο … περιθώριο, υπογράμιζε τις συναισθηματικές εντάσεις. Όσο για τα τραγούδια, μια αποκάλυψη και μια ανακουφιστική γέφυρα στον καταιγισμό της δράσης. Ο φωτισμός υποβλητικός.

3.    Το κοινό.

Ξεκίνησα να γράφω όλα τούτα μετά από μια κουβέντα μου με τον Χάρη, σχετικά με το κατά πόσον θα ήταν δυνατή η παρουσίαση του έργου δε μια μικρή επαρχιακή πόλη όπως τα Χανιά, π. χ.. Ο Χάρης επέμενε ότι θα ήταν εφικτό. Εγώ πάλι είχα τις ενστάσεις μου. Όχι γιατί δεν θα ήθελα μια τέτοια παράσταση κι ένα τέτοιο κείμενο να μην κοινοποιηθεί παντού, αλλά σε μικρές κοινωνίες υφίστανται ακόμα κάποα συντηρητικά ταμπού, που … παρεξηγούν ότι δεν βρίσκεται μέσα σ’ ένα τυπικό καθωσπρεπισμό.

Το κοινό της επαρχίας έχει μεγαλύτερη ανάγκη από τέτοια χαστούκια και μάλιστα στον χώρο του. Η συμπεριφορά του διαφοροποιείται ανάλογα με τον χώρο που βρίσκεται και αυτό συνεπάγεται ότι γίνεται πιο δεκτικό εκτός «συνόρων».

Άραγε έχετε σκεφτεί μια έξοδο προς την περιφέρεια; Νομίζω ότι θα είχε ενδιαφέρον. Έστω και σαν πείραμα.

Φιλικότατα

Μανόλης Πουλής.