Περί γραφής.Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον Γρηγόρη Αζαριάδη.

Θα μας συνοδεύσετε ως την θύρα των δυο βιβλίων σας; 

«ΠΑΛΙΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ»

Το μυθιστόρημα βασίζεται στην αληθινότατη ιστορία της οκτάμηνης αποχής των σπουδαστών του Αμερικάνικου Κολλεγίου (Deree College Downtown Campus στον πύργο Αμπελοκήπων) από τα μαθήματα, τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της χούντας. Η πρωτοφανής ενέργεια (γιά τον συγκεκριμένο χώρο εκκόλαψης μελλοντικών στελεχών πολυεθνικών) με απώτερο μάλιστα στόχο …την αυτοδιαχείρηση του ιδρύματος, θάβεται στην σιωπή κομμάτων, οργανώσεων και Τύπου της εποχής, με εξαίρεση το «Panderma» του Λ.Χρηστάκη. Ο λόγος είναι βέβαια ότι πίσω από τις διαδικασίες υπάρχει μιά μικρή ομάδα ατόμων προσκείμενων θεωρητικα σε αντιεξουσιαστικές ιδέες. Επάνω σ’αυτή την βάση χτίζεται η μυθοπλασία των «Παλιών λογαριασμών».

Τέσσερις φίλοι, μέλη της προαναφερόμενης ομάδας, συν τω χρόνω μεταλλάσσονται σε επιτυχημένους επιχειρηματίες και συσσωρεύουν πλούτο και εξουσία, χρησιμοποιώντας ακριβώς τα ίδια μέσα, που στην διάρκεια της σπουδαστικής εξέγερσης κατήγγελαν και στόχευαν να ανατρέψουν μεσα από βίαιες επαναστατικές πρακτικές. Έχοντας ανελιχθεί πλέον στα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα, αποτελούν εκλεκτούς εκπροσώπους της διαφθοράς και διαπλοκής. Απέναντι τους όμως βρίσκεται ένας παλιός φίλος από το παρελθόν, που παρέμεινε πιστός στις αρχές της ομάδας. Ο εκδικητής τιμωρός τους έχει δικάσει και καταδικάσει στο μοναχικό του δικαστήριο κι αναλαμβάνει να εκτελέσει την ποινή, αποδίδοντας μιά ιδιότυπη προσωπική δικαιοσύνη.

Μόλις ξεκινάει η σειρά των δολοφονιών των λαμπρών πολιτών της πρωτεύουσας, ο ταξίαρχος Βεργίνης αναθέτει την υπόθεση στον υπαστυνόμο Μίραλη και την ομάδα του. Ο Μίραλης είναι ένας εξαιρετικά ευφυής αστυνομικός με αρκετά ευάλωτη ψυχοσύνθεση. Κατατρύχεται από περίεργες παραισθήσεις και φλερτάρει επικίνδυνα με διαταραχές πολλαπλής προσωπικότητας. Στη πορεία των ερευνών της ομάδας, αντιμετωπίζουν κλειστά μονοπάτια και διαγράφουν ομόκεντρους κύκλους λόγω της έλλειψης συγκεκριμένων στοιχείων. Σ’εκείνο το σημείο, ο Βεργίνης τον παραπέμπει στον «μαύρο βαρώνο». ‘Ενα προικισμένο βετεράνο αστυνομικό, που τα ίχνη του στο Σώμα χάνονται …κάτω από αμφιλεγόμενες συνθήκες.

Οι συζητήσεις του Μίραλη με τον μαύρο βαρώνο αποτελούν μέρος ενός mind game, όπου διαγράφεται καθαρά η προσπάθεια χειραγώγησης του βετεράνου αστυνομικού και επηρεασμού του τρόπου θεώρησης των γεγονότων από την πλευρά του Μίραλη.

Οι σχέσεις και οι ρόλοι θύματος – θύτη, διώκτη – διωκόμενου γίνονται ολοένα και πιό δυσδιάκριτοι (όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κι ο Μανσέττ). Το ίδιο και τα σύνορα της φαντασίας με την πραγματικότητα.

Και οι εξελίξεις ακολουθούν απογειώνοντας την πλοκή με κινηματογραφικό τρόπο, μέσα από συνεχείς ανατροπές.

«Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ»

Η μεγάλη ντίβα του θεάτρου Μαρίνα Φιλίππου πάσχει από ανίατη ασθένεια και ετοιμάζει με όση ενέργεια της απομένει το κύκνειο άσμα της. Την παράσταση των «Τρωάδων» στην Επίδαυρο.

Παράλληλα, κάποιοι επιφανείς Αθηναίοι, που απασχολούν συχνά τα ΜΜΕ λόγω της δημόσιας εικόνας τους, δολοφονούνται κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες.

Η ομάδα της αστυνόμου Τρύπη, του Τμήματος Εγκλημάτων κατά ζωής, υπό την καθοδήγηση του ιερού τοτέμ του  Σώματος Βεργίνη, αναλαμβάνει την εξιχνίαση των εγκλημάτων. Στην πορεία των ερευνών, η Τρύπη έχοντας να αντιμετωπίσει το διαζύγιο της και την φροντίδα της εξάχρονης κόρης της, πρέπει ταυτόχρονα  να βουτήξει στα δαιδαλώδη μονοπάτια της διαφθοράς και της διαπλοκής, που λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία συνδέοντας τα θύματα των δολοφονιών. Κι ακόμη περισσότερο να διερευνήσει ενδελεχώς τα πιθανά προσωπικά κίνητρα, που κρύβονται πίσω από αυτές τις δολοφονίες.

Η μεγάλη ικανότητα οργάνωσης από την πλευρά του δολοφόνου οδηγεί στην ανυπαρξία στοιχείων και η έρευνα προχωράει με αργά βήματα. Μέχρι να βρεθεί το πρώτο αξιοποιήσιμο στοιχείο και οι εξελίξεις να  ακολουθήσουν με την μορφή χιονοστιβάδας.

Πότε, πώς, υπό ποιες συνθήκες και ποιους πόθους συνεγράφησαν;

Το πρώτο μυθιστόρημα μου «Παλιοί λογαριασμοί» πρωτογράφηκε στα 1977-79, στην διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας στο Πεντάγωνο. Συγκεκριμένα, στον ελεύθερο χρόνο μου μεταξύ σκοπιάς, αγγαρείας και υπηρεσίας γραφείου και πάνω σε μια φορητή μικρή γραφομηχανή Brother.  Όταν έμεινα άνεργος, στα 2010, το τράβηξα από το συρτάρι και το διπλοχτένισα.

Το δεύτερο μυθιστόρημα «Η τελευταία παράσταση της Μαρίνας Φιλίππου» γράφηκε υπό μάλλον φυσιολογικότερες συνθήκες. Στην τραπεζαρία του σπιτιού μου και πάνω σε μια ιδέα που είχα πριν καν την ολοκλήρωση των «Παλιών λογαριασμών».

Γιατί επιλέξατε το είδος του αστυνομικού / νουάρ μυθιστορήματος;

Επέλεξα το αστυνομικό μυθιστόρημα και πιο συγκεκριμένα το νέο πολάρ λόγω της δυνατότητας που προσφέρει για ρεαλιστική περιγραφή των κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν την δεδομένη στιγμή και του πλαισίου που κινούνται οι ήρωες του μυθιστορήματος. Κατ’ αυτή την έννοια, ο συγγραφέας μπορεί να ασκήσει κοινωνική κριτική είτε απλώς περιγράφοντας την διαφθορά και την διαπλοκή, που μαστίζουν την κοινωνία μας είτε, αν προχωρήσει ακόμη περισσότερο, να τοποθετηθεί ανοιχτά και να την καταγγείλει.

Έχετε γράψει σε τόπους εκτός του γραφείου σας/σπιτιού σας;

Μπορεί να μου έρθει κάποια σκέψη σε οποιοδήποτε χώρο, οπότε θα την καταγράψω για χρήση στο μυθιστόρημα. Αλλά, κατά 99% γράφω στην τραπεζαρία του σπιτιού μου. Όχι αποκλεισμένος σ’ ένα γραφείο, αλλά στον χώρο όπου κινείται όλη η οικογένεια.

Σας ακολούθησε ποτέ κανένας από τους ήρωες των βιβλίων σας; Μαθαίνετε τα νέα τους;

Δύσκολο! Κάθε ήρωας των βιβλίων μου είναι σύνθεση δύο ή και τριών διαφορετικών προσώπων. Και αντίστροφα κάθε πραγματικό πρόσωπο που με εμπνέει μπορεί να δώσει χαρακτηριστικά του σε δυο ή και τρείς ήρωες του βιβλίου. Αυτό θεωρώ ότι τους κάνει πιο σύνθετους και ενδιαφέροντες.

Ποιος είναι ο προσφιλέστερός σας τρόπος συγγραφής; Πώς και πού παγιδεύετε τις ιδέες σας;

Πολύ απλός και καθόλου μυστηριώδης ! Κάθομαι μπροστά στο λάπτοπ και αυτόματα μια μαύρη αράχνη υφαίνει ένα αραχνοΰφαντο πέπλο, που με τυλίγει και με απομονώνει από τον περιβάλλοντα χώρο. Εκείνη την στιγμή δεν υπάρχει τίποτε άλλο πέρα απο τον συγγραφέα και το μυθιστόρημα. Μ’ ένα μαγικό τρόπο, όλες οι ιδέες που αρχικά φαίνονται να παλεύουν για λίγο χώρο στο μυαλό σου, αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν και να μπαίνουν σε μια σειρά.

Εργάζεστε με συγκεκριμένο τρόπο; Ακολουθείτε κάποια ειδική διαδικασία ή τελετουργία; Επιλέγετε συγκεκριμένη μουσική κατά την γραφή ή την ανάγνωση; Γενικότερες μουσικές προτιμήσεις;

Αν θεωρήσουμε τελετουργία τον καφέ, το τσιγάρο, κάποιο κέικ … τότε ναι. Άντε κι ένα  παλιό κιτρινισμένο λαμπαντέρ. Οι ήχοι από το περιβάλλον δεν με αποσπούν, μιας κι είμαι τύπος που συγκεντρώνεται εύκολα σε αυτό που κάνει. Η μουσική … ναι. Αρκετές φορές ακούω. Μυθικό ροκ από Pink Floyd, Doors, Barkleys Harvest, Jethro Tull κι άλλους παρόμοιους μέχρι και σύγχρονο Ελληνικό τύπου Άσιμου, Παπάζογλου, Μάλαμα, Πορτοκάλογλου. Ίσως ανάμεσα παρεισφρήσει και κάποιος Μπρέγκοβιτς.

Ποιες είναι οι σπουδές σας και πώς βιοπορίζεστε; Διαπιστώνετε κάποια εμφανή απορρόφηση των σπουδών και της εργασίας σας στη γραφή σας (π.χ στην θεματολογία ή τον τρόπο προσέγγισης);

Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, που διακόπηκε στα 1972 (υπό …μάλλον αντίξοες συνθήκες) συνέχισα τις σπουδές μου στο Deree College, όπου πήρα ένα πτυχίο στο μάρκετινγκ. Εργάστηκα σαν στέλεχος πωλήσεων / μάρκετινγκ σε πολυεθνικές και Ελληνικές εταιρείες. Έμεινα άνεργος στα 60 μου χρόνια. Σίγουρα, οι εμπειρίες που αποκομίζεις από την επαγγελματική σου καριέρα επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης σου. Έστω και … στην αντίθετη κατεύθυνση, όταν μιλάμε για άτομα με ισχυρή αντιεξουσιαστική προδιάθεση.

Γράψατε ποτέ ποίηση – κι αν όχι, για ποιο λόγο;

Δεν έγραψα ποίηση ποτέ. Θεωρώ πως δύσκολα την καταλαβαίνω και θα ήταν αδύνατο να γράψω.

Αν είχατε σήμερα την πρόταση να γράψετε μια μονογραφία – παρουσίαση κάποιου προσώπου της λογοτεχνίας ή γενικότερα ποιο θα επιλέγατε;  

Θα σκεφτόμουνα να γράψω για τον Ντ. Χάμμετ ή τον Ρ. Τσάντλερ … και τελικά θα κατέληγα να γράψω για τον Μανσέττ. Χωρίς δεύτερη κουβέντα.

Τι γράφετε τώρα; 

Τώρα ασχολούμαι με το στήσιμο του τρίτου βιβλίου μου. Αφήνω, προς στιγμήν στην άκρη το νέο πολάρ και την κριτική αναφορά στην διαφθορά και την διαπλοκή και δοκιμάζω ένα μυθιστόρημα με καθαρά αστυνομική πλοκή. Δολοφόνος, σειρά εγκλημάτων, αστυνομική ομάδα που ερευνά … και τα συναφή.

Περί ανάγνωσης

Αγαπημένοι σας παλαιότεροι και σύγχρονοι συγγραφείς.

Είμαι φανατικός των αστυνομικών μυθιστορημάτων. Ξεκινάω λοιπόν από Χάμεττ και Τσάντλερ. Περνάω από Τζ. Ελλρόυ. Μανσέττ και Υζζό. Φίλιπ Κερρ. Τζων Λε Καρρέ, μια εξόχως ιδιάζουσα μορφή. Από την εμπορικότατη και μοδάτη Σκανδιναβική σχολή θα περιοριστώ στους παλιότερους … και λακωνικούς Σιέβαλ-Βαλέε και στον Χ. Μανκέλ. Και φυσικά στη δική μας μεσογειακή σχολή Μονταλμπάν, Καμιλιέρι, τον δικό μας Π. Μάρκαρη. Τον πατριάρχη Γ. Μαρή. Και στους πολύ αξιόλογους σύγχρονους  Έλληνες, Σ. Γκάκα, Α. Αποστολίδη, Φ. Φιλίππου και Γ. Ράγκο.

Αγαπημένα σας παλαιότερα και σύγχρονα βιβλία.

«Η πριγκίπισσα του αίματος» του Μανσέττ, «Η τριλογία του Βερολίνου» του Φ. Κερρ, «Ο μεγάλος αποχαιρετισμός» και το «Αντίο γλυκειά μου» του Τσάντλερ, «Η τριλογία της Μασσαλίας» του Υζζό, «Η μαύρη ντάλια» του Ελλρόυ και πολλά άλλα.

Οι αστυνομικοί συγγραφείς που προανέφερα. Μάρκαρης, Αποστολίδης, Γκάκας, Ράγκος.

Αγαπημένος ή/και ζηλευτός λογοτεχνικός χαρακτήρας.

Θα ψήφιζα Φίλιπ Μάρλοου και πρώτο επιλαχόντα τον εξαιρετικό Κούρτ Βαλλάντερ.

Τι διαβάζετε αυτό τον καιρό; 

Αυτό τον καιρό προσπαθώ να αποτοξινωθώ λόγω της προετοιμασίας του τρίτου μου βιβλίου. Πάντως, επειδή είμαι εξαρτημένος από το αστυνομικό, διαβάζω την «Μοιραία Πράγα» του Φ.Κερρ και τους «Απόλυτους φίλους» του Λε Καρρέ.

Διαβάζετε λογοτεχνικές παρουσιάσεις και κριτικές; Έντυπες ή ηλεκτρονικές; Κάποια ιδιαίτερη προτίμηση στις μεν ή (και) στις δε;

Φυσικά και παρακολουθώ τις παρουσιάσεις και τις κριτικές των νέων βιβλίων. Και στις εφημερίδες και στο διαδίκτυο. Από την μικρή μου πείρα, νοιώθω πολύ περίεργα έως και αρκούντως δυσάρεστα ότι για να παρουσιαστεί κάποιο βιβλίο από τις εφημερίδες, όχι μόνο ευρείας κυκλοφορίας αλλά παραδόξως και από τα free press αυτοαποκαλούμενα έντυπα, θα πρέπει ο συγγραφέας όχι μόνο να γράφει καλά, αλλά κατά πρώτο λόγο να έχει καλές δημόσιες σχέσεις (διάβαζε πιο σωστά «ανήκω κι εγώ στο κύκλωμα, παιδιά»). Αντίθετα, τα πολύ ενδιαφέροντα κι ενεργά blogs, όπως τα Librofilo, Βιβλιοκαφέ, Πανδοχείο, Ναυτίλος, Book press και αρκετά ακόμη που μπαίνω και διαβάζω, δίνουν την δυνατότητα και σε πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς να παρουσιάσουν την δουλειά τους με σαφή αξιολογικά κριτήρια. Και είναι άξιοι συγχαρητηρίων γι’ αυτό που κάνουν.

Θα μας γράψετε κάποια ανάγνωση σε αστικό ή υπεραστικό μεταφορικό μέσο που θυμάστε ιδιαίτερα;  [μέσο - διαδρομή - βιβλίο - λόγος μνήμης]

Διαδρομή μετρό Μοναστηράκι – Εθνική Άμυνα. Βιβλίο «Το κορίτσι με το τατουάζ» του Στινγκ Λάρσον, όταν πρωτοκυκλοφόρησε και πριν ακόμη γίνει μοδάτο στην Ελλάδα. Ο λόγος; Όρθια επάνω μου μια σέξυ τριαντάρα έχοντας δει προφανώς τον τίτλο του βιβλίου, χαμογελάει πονηρά και ανοίγοντας λίγο την μπλούζα της μου αποκαλύπτει την αρχή τατουάζ πάνω από το αριστερό στήθος. Να’ ναι καλά η κυρία !

Περί αδιακρισίας

Παρακολουθείτε σύγχρονο κινηματογράφο ή θέατρο; Σας γοήτευσε ή σας ενέπνευσε κάποιος σκηνοθέτης, ταινία, θεατρική σκηνή;

Πηγή έμπνευσης μου είναι ο Κλιντ Ίστγουντ, όπως αναφέρεται σαφώς και στο πρώτο μου βιβλίο. Και πολλές ταινίες του. «Σιωπηλός καβαλάρης», «Ασυγχώρητοι» και άλλα. Εξαιρετική ταινία που με εντυπωσίασε οι «Συνήθεις ύποπτοι». Και η «Μαύρη ντάλια».

Οι εμπειρίες σας από το διαδικτυώνεσθαι; 

Οι εμπειρίες από το διαδίκτυο για κάποιον της γενιάς μου είναι γοητευτικές … και ταυτόχρονα επικίνδυνες για μη εξειδικευμένο γνώστη επικίνδυνες … Δεν ξέρεις ποτέ που μπορεί να σε οδηγήσουν!

Αν κάποιος σας χάριζε την αιώνια νιότη με αντίτιμο την απώλεια της συγγραφικής ή αναγνωστικής σας ιδιότητας, θα δεχόσασταν τη συναλλαγή;

Αυτά τα τρομερά διλήμματα πάντα στην αρχή μου φαίνονταν πολύ ελκυστικά, αλλά πολύ γρήγορα έχαναν την οποιαδήποτε γοητεία τους. Εξ άλλου η αιώνια νιότη ίσως τελικά αποδεικνυόταν βαρετή, ανιαρή. Αν όμως μιλάγαμε για μια μόνο ακόμη νιότη … μάλλον θα το συζητούσα σε πιο σοβαρή βάση!

Κάποια ερώτηση που θα θέλατε να σας κάνουμε μα σας απογοητεύσαμε; Απαντήστε την!

Νομίζω ότι το ερωτηματολόγιο ήταν πολύ περιεκτικό και οι προσωπικές ερωτήσεις το έκαναν πολύ πιο ενδιαφέρον. Το μόνο που θα είχα να παρατηρήσω είναι ότι θα πρέπει τα blogs που προαναφέρθηκαν να πάρουν περισσότερες πρωτοβουλίες παρουσιάζοντας νέους Έλληνες συγγραφείς (αστυνομικούς και άλλους). Και όχι μόνο συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά και διοργανώνοντας θεματικές βραδυές. Για παράδειγμα βραδυά νουάρ ή πολάρ ή καθαρού (χαρντ μπόιλντ) αστυνομικού. Πολλοί νέοι συγγραφείς θα ήθελαν να μετάσχουν σε τέτοιες δραστηριότητες και μπορούν να βοηθήσουν στην οργάνωση τους.

Στις εικόνες: Raymond Chandler, Dashiell Hammett, Philipp Kerr, Manuel Vasquez Montalban, John Le Carre, Jean Patrick Manchette, James Ellroy, Henning Mankell, John Le Carre, Jean Claude Izzo, Andrea Camilleri.

(Από τη συνέντευξη του συγγραφέα Γρηγόρη Αζαριάδη στο ΠΑΝΔΟΧΕΙΟ/ ΧΑΝΙ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΕΚΛΕΚΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ, ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΔΕΥΤΩΝ .http://pandoxeio.com/2014/01/11/aithrio140azariadis/)