Αναμφίβολα η δική μας γενιά μεγάλωσε με το ραδιόφωνο τρανζίστορ. Θυμάμαι σαν τώρα τον «πλασιέ» να φέρνει στο σπίτι μας το πρώτο τρανζιστοράκι μου, κάποια γιαπωνέζικη μάρκα, μέσα στη δερμάτινη θήκη του. Και το κόστος του 150 δραχμές σε 10 δόσεις! Πρέπει να πήγαινα στην ΣΤ Δημοτικού.
Μέχρι τότε η οικογένεια – κυρίως εμείς τα παιδιά – μαζευόμασταν γύρω από ένα ογκώδες ραδιόφωνο της Blaupunkt με λυχνίες . Το τι καβγάδες ρίχναμε κάθε Κυριακή όταν μεταδίδονταν οι ποδοσφαιρικοί αγώνες δεν περιγράφεται. Βλέπετε ήμασταν και οι τρεις μας διαφορετικές ομάδες, οι αθεόφοβοι... Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΑΕΚ!
Μέχρι τότε η οικογένεια – κυρίως εμείς τα παιδιά – μαζευόμασταν γύρω από ένα ογκώδες ραδιόφωνο της Blaupunkt με λυχνίες . Το τι καβγάδες ρίχναμε κάθε Κυριακή όταν μεταδίδονταν οι ποδοσφαιρικοί αγώνες δεν περιγράφεται. Βλέπετε ήμασταν και οι τρεις μας διαφορετικές ομάδες, οι αθεόφοβοι... Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΑΕΚ!
Με το τρανζιστοράκι ησύχασε κάπως το σπίτι .Και εγώ φανατικός ραδιοφωνατζής δεν το αποχωριζόμουνα ποτέ . Ακόμα και στο κρεβάτι το είχα κολλημένο στο αυτί μου…
Η δεκαετία του ’60 ήταν μια συγκλονιστικά δυνατή μουσική δεκαετία με τους Beatles ,στο ξεκίνημά τους. Καθώς και με άλλα συγκροτήματα από Αγγλία και Αμερική . Επίσης με περίφημες φωνές και μελωδίες από Ιταλία και Γαλλία.
Τότε το ραδιόφωνο στην Ελλάδα γνώρισε μεγάλες δόξες. Πάρα πολλές μουσικές εκπομπές ακουγόντουσαν από τη κρατική ραδιοφωνία , τον Αμερικάνικο σταθμό (στη βάση του Ελληνικού) και τους δεκάδες πειρατικούς σταθμούς (που είχαν ξεφυτρώσει σαν τα μανιτάρια).
Στο μουσικό ραδιόφωνο εκείνη την εποχή κυριαρχούσαν ο Ν. Μαστοράκης και τα αδέλφια Σπύρος και Γιώργος Καρατζαφέρης (ο σημερινός Πρόεδρος του ΛΑΟΣ!) με τον κάθε ένα να έχει υπό την προστασία του από ένα τουλάχιστον μουσικό συγκρότημα. Ο Μαστοράκης είχε τους Φόρμινξ και τους We Five και οι Καρατζαφέρηδες τους Dragons.
Μουσικές εκπομπές στο ραδιόφωνο -που θυμάμαι -με μεγάλη ακροαματικότητα ήταν «Το λεωφορείο η Μελωδία» της Music box (Νίκης 2 απέναντι από το Ταχυδρομείο Συντάγματος στην Αθήνα και Καρόλου Ντηλ 22 στην Θεσσαλονίκη!), το «Ναι ή Όχι το μυστικό της MAD” των καταστημάτων ATHENEE (στη Σταδίου) και ο «Απίθανος κόσμος του ΤΑΜ-ΤΑΜ» της ζυθοποιίας Φιξ.
Παράλληλα υπήρχε το μουσικό περιοδικό «Μοντέρνοι Ρυθμοί» , καθώς και ένθετες μουσικές σελίδες με διαγωνισμούς και προσφορές σε οικογενειακά περιοδικά. Ένα τέτοιο περιοδικό ήταν ο «Θησαυρός» (εκείνος με τη γελοιογραφία του Πολενάκη, της Χοντρής με τον Ζαχαρία) με το οποίο συνεργαζότανε ο Ν.Μαστοράκης.
Φανατικός τότε ακροατής όλων σχεδόν των μουσικών εκπομπών του ραδιοφώνου , συμμετείχα στις ηχογραφήσεις των, στα στούντιο της Μιχαλακοπούλου (δίπλα στο Εθνικό κολυμβητήριο) και παρακολουθούσα τους μουσικούς διαγωνισμούς του «Θησαυρού», με βραβεία δίσκους.
Τα πειστήρια της «βράβευσής μου για τις γνώσεις μου» είναι από τεύχος του περιοδικού στα τέλη του 1966, (όπως προκύπτει έμμεσα από τις στήλες «Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΤΙΜΗΣ» και «ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ SHOW»)
Διαβάζοντας προσεκτικά τη σελίδα του «Θησαυρού» θα δούμε αναφορά στα πρώτα ραδιοφωνικά βήματα του γνωστού παραγωγού Γιάννη Πετρίδη και του λιγότερο γνωστού Αργύρη Ζήλου. Επίσης πάνω δεξιά διαβάζουμε το πολυαναμενόμενο κάθε φορά – τότε – μουσικό ΤOP TEN !
Γιώργος Πισιμίσης
 |
| Μουσική σελίδα από το Οικογενειακό περιοδικό "ΘΗΣΑΥΡΟΣ" . Χρονολογείται από τα τέλη 1966 |
Να προσθέσω μερικές ακόμα ραδιοφωνικές εκπομπές, με διαγωνισμούς από τη δεκαετία του 60:
ΑπάντησηΔιαγραφήα) «Εμείς εσείς και το τηλέφωνο» της Odeon- Parlophone με τη Νάντια Χωραφά.
β) « Βρες το και πάρτο» με τον κονφερασιέ Ίκαρο.
γ) «Το παιχνίδι με τις ομοιοκαταληξίες» με τον Μαστοράκη.
δ) «Σε 30 δευτερόλεπτα» του Ράδιο Αθήναι με τον Μίμη Πλέσσα
ε) « Τα χαρούμενα ταλέντα» με τον κονφερασιέ Γιώργο Οικονομίδη
"Να παίζει το τρανζίστορ τ΄ αμερικάνικα".
ΑπάντησηΔιαγραφήΚι΄ όσο σκέφτομαι ότι τότε θεωρούσαμε (και σίγουρα ήταν) τα λαϊκά της εποχής υποδεέστερο είδος μουσικής (μάλιστα το τρανζίστορ λέγεται ότι επέτρεψε την αναπαραγωγή ινδικών μελωδιών επενδεδυμένων σε λαϊκούς στίχους) και σήμερα θεωρούνται "όαση" στην πολιτιστική μας ξηρασία.
΄Ομως μην ξεχνάμε την πολιτιστική άνοιξη της δεκαετίας του 60 με την έκρηξη παραγωγής (και) στη μουσική.
Συγκρίνοντας με την παραγωγή στον αγγλόφωνο χώρο (συμπεριλαμβανόμενου και του φαινομένου των Μπήτλς που ήταν σημαντικό) νομίζω (πιστεύω χωρίς ίχνος σωβινισμού) ότι η μουσική μας παραγωγή ήταν μακράν τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά.
Όλη τους η παραγωγή δεν έκανε ένα Χατζιδάκη ή ένα Θεοδωράκη, χωρίς να συνυπολογίσουμε και τους υπόλοιπους ιδιαίτερα σημαντικούς.
Όσα για την υπόλοιπη Ευρώπη χώρες με τεράστια μουσική παράδοση (Ιταλία, Γερμανία κ.λ.π.) παραδόθηκαν αμαχητί στον ιμπεριαλισμό της αμερικανικής υποκουλτούρας.
Κρατώ μια επιφύλαξη και δεν μπορώ να μιλήσω για χώρες των οποίων σίγουρα αγνοώ την πολιτιστική τους παραγωγή την ίδια περίοδο.
Οσον αφορά το ραδιόφωνο σαν μέσο αυτό καθεαυτό υπήρξε μαγικό και γιατί είχε ποιότητα που σήμερα λείπει και γιατί η έλλειψη εικόνας δημιουργούσε μία απολύτως προσωπική σχέση του ακροατή.
Θα αναφέρω, ενδεικτικά, εκπομπές σαν το Θέατρο της Δευτέρας, το Θέατρο στο ραδιόφωνο (αν θυμάμαι καλά τις Κυριακές) με τον Αχιλλέα Μαμάκη.
Δεν θα ξεχάσω ότι στο ραδιόφωνο (πρωτο)άκουσα Καββαδία σε μία εκπομπή που μεταδιδόταν (κάθε Δευτέρα απόγευμα,) τη μετάδοση (ανάγνωση) σε συνέχειες λογοτεχνικών έργων, αξέχαστη η φωνή του Δημήτρη Μυράτ στο "Ο κύριος μου ο Αλκιβιάδης" καθώς και σε πολλά άλλα.
Ειδικά για το Μυράτ που έκανε (επίσης σε συνέχειες) και μία εκπομπή ιστορικού περιεχομένου με είχε καταπλήξει η εκπληκτική του μόρφωση και η γνώση της ιστορίας.
Σίγουρα ξεχνάω πολλούς και πολλά και επίσης δεν εξωραϊζω τις συνθήκες της εποχής (ανάπηρη δημοκρατία, λογοκρισία, απαγόρευση Θεοδωράκη κ.ο.κ.)
Παρά ταύτα όμως ποιότητα ανεπανάληπτη μιας εποχής και μιας βραχύβιας πολιτιστικής έκρηξης, που καταπνίγηκε με τη Χούντα και δεν ανακτήθηκε ποτέ, με μοναδική εξαίρεση το πείραμα Χατζιδάκη στο Τρίτο, το οποίο πολύ εύκολα και ανώδυνα διακόπηκε γιατί καθόλου δεν ταίριαζε στη μεταχουντική μας αισθητική.
Γιώργο να σαι καλά πολύ ωραία η ιδέα σου.
Σοφιστής
Σοφιστή, πολύ ενδιαφέρον τόσο το σχόλιό σου, όσο και η άλλη διάσταση που δίνεις στην ανάρτηση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠράγματι ήταν ανεπανάληπτη η δεκαετία του 60 για την ελληνική μουσική, με φοβερούς λαϊκούς δημιουργούς (Χατζηδάκη, Θεοδωράκη , Ξαρχάκο), ποιητές (Ελύτη, Ρίτσο, Γκάτσο) και καταπληκτικές φωνές (Μούσχουρη, Καζαντζίδη, Μπιθικώτση).
Παρ’ ότι η κατεύθυνση που δινότανε από τα τότε Μ.Μ.Ε προς το ξενόγλωσσο τραγούδι ήταν – μπορώ να πω τώρα – πιεστική , αντισταθήκαμε και αγκαλιάσαμε τους καλούς έλληνες δημιουργούς, βομβαρδιζόμενοι ταυτόχρονα από ραδιοφωνικά ακούσματα «ανατολίτικου στυλ», προσφορά των δισκογραφικών εταιριών της εποχής (Columbia, Odeon, Fidelity)
Ακολούθησε και η επόμενη δεκαετία με πραγματικά καλούς Έλληνες δημιουργούς, τόσο της λεγόμενης έντεχνης Ελληνικής Λαϊκής μουσικής όσο και της Ποπ και Ροκ Ελληνικής μουσικής. Έτσι μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 70, και ιδίως μετά την πτώση της χούντας, πραγματικά απολαύσαμε ποιοτική μουσική.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜπράβο στο Γιώργο που αντί για απολυτίκια αγίων, μας έσπρωξε σε άλλους δρόμους!
Γιατί eyedoc ?
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν σου αρέσει η Βυζαντινή μουσική ?
γιατί έχω την ιδέα ότι η δεκαετία του 60 ήταν
ΑπάντησηΔιαγραφήτου νέου κύματος και των μπουάτ;
Γιώργο εύγε! Έρχεσαι να ξαναβάλεις στη μνήμη μας ολόφρεσκη τη περίοδο που ουσιαστικά ξεκινούσαν οι μουσικές μας αναζητήσεις . Και τη δική μας ρήξη, μια ρήξη που συναντάμε διαχρονικά από όλους τους νέους, με ότι θεωρείται κατεστημένο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν ξέρω αν είχαμε την τύχη να ζήσουμε την εποχή των μεγάλων αλλαγών των μεγάλων ρήξεων.
Αλλά επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι στα μέσα της δεκαετίας το 60 , μια μεγάλη συνιστώσα που χαρακτηρίζει στην περίοδο αυτή, αυτό που θεωρείται ρήξη , είναι και το ΝΕΟ ΚΥΜΑ. Ξεπήδησε μέσα από τις μπουάτ της Πλάκας , διαδόθηκε από τα στούντιο της ΛΥΡΑ και έχει πληθώρα αξιόλογων ερμηνευτών , συνθετών, στιχουργών και φυσικά μελοποιημένους στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών.
Και πάλι εύγε.
Σπύρο έχεις εν μέρει δίκηο ότι ήταν η δεκαετία (και)όλων αυτών νέων δημιουργών που αποκαλέσαμε σαν νέο κύμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠεριορίσθηκα στους δύο μέγιστους, γιατί ο κατάλογος είναι ιδιαίτερα μακρύς.
Θα μπορούσα να αναφερθώ (και αναφέρθηκα έμμεσα, για λόγους οικονομίας του χώρου) σε μια πλειάδα δημιουργών όπως το Μαρκόπουλο, το Λεοντή το Σαββόπουλο, το Λοϊζο κ.ο.κ. αρκετοί από τους οποίους ανήκαν στο λεγόμενο νέο κύμα.
Η συγκεκριμένη αναφορά, σε δύο μόνο, αποσκοπούσε (εκτός από τον παραπάνω λόγο) στην τεκμηρίωση του ισχυρισμού μου ότι ολόκληρη η αγγλόφωνη μουσική παραγωγή δεν έφτανε ένα Χατζιδάκη ή Θεοδωράκη (η δημιουργία των οποίων βέβαια, όπως και των υπολοίπων που ανέφερα, για να μην παρεξηγηθούμε, δεν περιορίζεται μόνο στη συγκεκριμένη δεκαετία).
Είναι γεγονός ότι η δεκαετία του εξήντα (όχι μόνο στην Ελλάδα) υπήρξε, για μία σειρά λόγων, με κυριότερο τη χρονική απόσταση από τον τελευταίο μεγάλο ευρωπαϊκό πόλεμο (και σειρά άλλων που δεν μπορούν να αναλυθούν εδώ) μία περίοδος δημιουργικής έξαρσης, θεωρώ δε ότι υπήρξαμε ευτυχείς που τη ζήσαμε.
Δυστυχώς δεν είμαι το ίδιο ευτυχής για όσα φοβάμαι ότι μας μέλλονται.
Σοφιστής
PCMC φυσικά και μου αρέσει η Βυζαντινή μουσική. Να μην αναλύσω παραπάνω για τη σχάση της με το ρεμπέτικο κλπ. Άλλωστε συμμετείχα και σε εκκλησιαστικές χορωδίες τα ωραία εκείνα χρόνια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠραγματικά Σπύρο, τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960 άνθισε και το νέο κύμα.
Τα τραγούδια αυτά σημείωσαν μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του 1960 αλλά και τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970 όπου το νέο κύμα παρήκμασε.
Τραγουδήθηκαν στις μπουάτ (boite= κουτί στα γαλλικά), όνομα που υποδήλωνε το μέγεθος του χώρου.
Είναι μια ολόκληρη μουσική κατηγορία, πρωτοποριακή για τα τότε Ελληνικά δεδομένα.
Όλοι μας απολαύσαμε και τραγουδήσαμε τους τρυφερούς ερωτικούς στίχους και τις όμορφες μελωδίες, παρέα, τις περισσότερες φορές, με τους δημιουργούς και τους εκτελεστές.
Στο Νέο Κύμα αξίζει νομίζω ένα ειδικό αφιέρωμα.