Ζεϋμπέκικο.

εικόνα David Prudrome 

          Ξαναβλέποντας τις φωτογραφίες από την προηγούμενη ταβερνιακή συνάντηση μας, όπου ο Δημήτρης ο Αργυρός και ο Γιάννης ο Μερέβης  χορεύουν ζεϋμπέκικο, θυμάμαι πως και τα δύο αυτά «τακίμια» χόρευαν με τον παλαιό τρόπο, και όχι με την σημερινή ρηχή και ομογενοποιημένη έκφραση του χορού. Ο εν λόγω χορός είναι πανάρχαιος, γιαυτό καλό θα είναι να του αποδίδουμε τον δέοντα σεβασμό και να μην του προσθέτουμε, προς το παρόν, νεωτερικά στοιχεία.

Την παλαιότητα του ζεϋμπέκικου καταρχήν μαρτυρά το όνομα του, που αποτελεί σύνθεση από τις λέξεις Ζεύς – Ζηνός και μπέκος ή βέκος που σημαίνει άρτος. Είναι δηλαδή ο αρχαίος χορός Αρτοζήνας στην κλασσική του απόδοση.

Το πρώτο συνθετικό Ζέυ συμβολίζει το Πνεύμα, και  το δε δεύτερο Μπέκος συμβολίζει το Σώμα- Ύλη, αποτελούσε δε χορό αγαπημένο στους εκατέρωθεν του Αιγαίου κατοίκους με τον ολοκληρωμένο ρυθμό των 9/8 (3/4+3/8).

Ο ρυθμός αυτός, μετά την μυθολογική περίφημη διαμάχη του Απόλλωνα και του Μαρσύα, εκπροσωπεί τη σύνθεση της δωρι­κής και της φρυγικής αρμονίας. Έχει διατηρηθεί ολοζώντανος έως σήμερα και χορεύεται από δύο ή περισσότερους άντρες στα χωριά σαν πυρρίχιος των 9/8, και από ένα μόνο χορευτή στις πόλεις.

Ο Αρτοζήν είναι ψυχεδελικός χορός, δηλ. εξωτερικεύει και φανερώνει την ψυχή του χορευτή. Επίσης είναι ένας ολοκληρωμένος συμβολικός θρησκευτικός- μυητικός χορός που σαν αποδεσμευτικός και λυτρωτικός ανακουφίζει  το πνεύμα, την ψυχή και το σώμα του ανθρώπου.

Ο χορευτής κουνάει τις ωμοπλάτες του σαν φτερά σαν να θέλει να πετάξει και να φύγει μακρυά από την χθόνια εξάρτηση του, χτυπάει δυνατά με τα πόδια το χώμα σαν για ν' απογειωθεί και να διατηρηθεί σε πτήση στο χώρο ανάμεσα από χρόνο και διάστημα, κοιτάζει τη γη για να μη χάσει τον προσανατολισμό και την πόλωση του, αγγίζει το χώμα πολλές φορές με τα γόνατα, σαν άλλος Ανταίος για να πάρει δύναμη από την Γαία και το πνεύμα της. Επίσης οι αδιάκοπτες κυκλικές περιστροφές του συμβολίζουν την ηλιοκεντρικότητα του πλανητικού μας συστήματος, και την αέναη ροή του Κόσμου (Ρέα) που συνδέεται με τον χρόνο (Κρόνο).

Αυτές ήταν οι λίγες σκέψεις για τον ζεϋμπέκικο που  προέκυψαν από την ανάμνηση της προηγούμενης συνάντησης μας. Με την ελπίδα να μην σας προκάλεσα ανία και κατατονία σας χαιρετώ φιλικά.

ΓΧΧ